Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Öznur Eyilcim, süt ve süt ürünlerinde yapılan hileleri ve bu hileleri anlamanın pratik yollarını anlattı. İşte dikkat edilmesi gerekenler:
Süte Su Katılıp Katılmadığı Nasıl Anlaşılır?
Süte su katılması, sütün besin değerini düşürürken sağlık açısından da risk oluşturabiliyor. Dr. Öznur Eyilcim, sütteki hileleri anlamak için şu yöntemleri öneriyor:
Renk ve Yoğunluk Testi:
Saf süt porselen beyazı renginde, mat ve temizdir. Su katılmış sütlerin rengi hafif mavimsi olabilir.
Saf süt, suyun yoğunluğundan daha fazla yoğunluğa sahiptir. Bir yüzey üzerinde döküldüğünde yavaşça akar ve iz bırakır. Su katılmış sütler ise daha hızlı akar ve iz bırakmaz.
Bir bardak suya süt damlatıldığında saf süt dibe çökerken, su katılmış süt suyla hemen karışır ve bulanık bir görüntü oluşturur.
Kaymak Oluşumu:
Saf süt kaynatıldığında yüzeyinde yoğun bir kaymak tabakası oluşur. Su katılmış sütlerde ise kaymak oluşumu ya çok azdır ya da hiç yoktur.
Tat Testi:
Saf sütün kendine has yoğun bir tadı vardır. Süt içildiğinde sulu bir tat hissediliyorsa, süte su katılmış olabilir.
Asidik Reaksiyon Testi:
Sütün asidik özelliği, su katılıp katılmadığını anlamaya yardımcı olabilir. Saf süt, karbonatla karıştırıldığında köpürme yapar. Su katılmış sütlerde ise bu köpürme görülmeyebilir.
Süt ve Yoğurt Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dr. Eyilcim, süt ve yoğurt satın alırken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:
Güvenilir Markalar Tercih Edin:
Güvenilir markaların ürünlerini tercih edin. Ürünün etiket bilgileri, sertifikaları ve son kullanma tarihini mutlaka kontrol edin.
İçerik ve Katkı Maddeleri:
Süt ve yoğurdun içeriğinde katkı maddesi, koruyucu veya yapay tatlandırıcı gibi maddelerin bulunmamasına dikkat edin. Organik ürünler için sertifikalı olanları tercih edin.
Pastörizasyon:
Pastörize edilmemiş sütler sağlık riski oluşturabilir. Bu nedenle pastörize veya UHT sütleri tercih edin.
Ambalaj Kontrolü:
Ambalajın sağlam ve sızdırmaz olması, ürünün taze ve hijyenik koşullarda saklandığını gösterir. Zarar görmüş ambalajlı ürünlerden uzak durun.
Soğuk Zincir:
Süt ve yoğurt gibi ürünlerin soğuk zincirde taşınması ve saklanması çok önemlidir. Satın alırken ürünlerin soğuk tutulduğundan emin olun.
Fiyat-Kalite Dengesi:
Çok düşük fiyatlı ürünler, hileli veya uygun olmayan koşullarda işlenmiş olabilir. Fiyat-kalite dengesine dikkat edin.
Organik ve Yerel Ürünler Daha Güvenli Mi?
Organik veya yerel ürünler, genellikle taklit ve tağşiş riskini azaltabilir. Ancak bu, tamamen güvenli oldukları anlamına gelmez. Dr. Eyilcim, organik ve yerel ürünlerin güvenilirliğini artırmak için şu önerilerde bulunuyor:
Sertifikaları Kontrol Edin: Organik ürünlerin sertifikalı olmasına dikkat edin.
Üretici ve Tedarikçi Güvenilirliği: Üreticinin itibarını ve üretim koşullarını araştırın.
Şeffaflık: Ürünün kaynağı, üretim süreçleri ve denetimleri hakkında bilgi sahibi olun.
Süt ve süt ürünlerinde yapılan hileler, hem besin değerini düşürüyor hem de sağlık riskleri oluşturabiliyor. Dr. Öznur Eyilcim’in önerdiği pratik yöntemlerle evde basit testler yaparak sütün saf olup olmadığını anlamak mümkün. Ayrıca satın alırken güvenilir markaları tercih etmek, etiket bilgilerini incelemek ve soğuk zincire dikkat etmek, sağlıklı süt ve süt ürünleri tüketmek için önemli adımlardır.
